Het is afgelopen jaar al in alle kranten te lezen geweest. De studiefinanciering gaat eraan. Per 1 september 2015 wordt het zogenaamde leenstelsel ingevoerd. Het kabinet heeft in mei na maanden van onderhandelingen een akkoord hierover bereikt. In ruil voor de afschaffing van de studiefinanciering blijft de OV-jaarkaart behouden, die eerder al in opspraak kwam omdat deze ook zou moeten worden afgeschaft. Met het akkoord hoopt de regering zo'n 800 miljoen euro te bezuinigen.
Met het leenstelsel wordt bedoeld dat de overheid een rentevrije lening verstrekt aan jongeren waarmee zij hun studie kunnen betalen. Deze lening moet na het afstuderen binnen 35 jaar terugbetaald zijn. Dit staat lijnrecht tegenover het studiefinancieringsstelsel dat op dit moment nog van kracht is. Hiermee wordt er één studie door de overheid betaald, zodat de student na het afstuderen schuldenvrij blijft. Het leenstelsel is volgens een aantal Tweede Kamerleden een goede oplossing voor zowel studenten als de overheid, die uit alle macht probeert te bezuinigen waar mogelijk. Toch is het bedenkelijk of dit voor studenten en voor Nederland in het algemeen een goede oplossing is. Ik vind dus dat studenten niet voor hun eigen studie zouden moeten betalen, en dat de overheid dit kan opvullen.
Minder studenten
Het duidelijkste gevolg van de invoering van het leenstelsel is dat minder jongeren ervoor zullen kiezen om te gaan studeren. Omdat studenten na hun studie met een enorme restschuld van gemiddeld 15.000 euro achterblijven, zullen meer jongeren alternatieven gaan overwegen. Zo zullen er bijvoorbeeld meer jongeren zijn die voor een HBO- of MBO-opleiding kiezen, maar er zullen ook meer jongeren zijn die meteen na de middelbare school gaan werken. Met werken verdienen ze tenslotte, terwijl studeren geld kost. Doordat er minder studenten zijn, zal de Nederlander minder hoog opgeleid zijn, waardoor werk voor hoogopgeleiden minder goed kan worden uitgevoerd. Dit heeft weer tot gevolg dat de internationale positie van Nederland op het gebied van handel of wetenschap bijvoorbeeld aanzienlijk zal dalen. De overheid kan hierdoor op de lange termijn inkomsten mislopen, omdat Nederland internationaal minder hoog aangeschreven zal staan. Dus de studiefinanciering afschaffen kan voor de overheid uiteindelijk een averechts effect hebben.
Er wordt vaak gezegd dat het leenstelsel op de lange termijn ook voor studenten voordelen heeft. De onderwijskwaliteit zou op het hogere onderwijs verbeteren. Dit is inderdaad een voordeel voor studenten, maar als de studiefinanciering zou worden gebruikt, is deze verbetering bijna verwaarloosbaar tegenover het grote financiële voordeel. Bovendien is het op andere manieren ook mogelijk om de onderwijskwaliteit te verbeteren, en dit is dus geen reden om het leenstelsel in te voeren.
Studeren wordt elitair
De groep die als eerste ervoor zal kiezen om meteen te gaan werken, zijn de minder rijke jongeren. Zij zijn vaak opgegroeid in armere gezinnen, waarin dus vaak geld tekort was. Zij zijn de eersten die met een grote schuld na hun studie te maken krijgen. Dit zal vaak door de ouders worden afgeraden, en er gaan er dus meer gelijk na het VWO werken. Rijke ouders zullen maar al te graag de studie van hun kind betalen, want zij weten tenslotte hoe belangrijk studeren is, omdat zij dit zelf ook gedaan hebben. Hierdoor zal er een grotere scheiding komen tussen arm en rijk, omdat de tweede generatie van de rijken beter betaalde banen krijgt, en dus zelf ook rijk wordt. Hetzelfde geldt bij de armeren, deze krijgen minder goed betaalde banen, en worden zelf ook minder rijk. Op deze manier wordt er een steeds groter gat tussen arm en rijk gecreëerd in de samenleving, en studeren wordt net zoals vroeger iets voor de elite, en minder toegankelijk voor armeren.
Dit is naar mijn mening een kwalijke zaak. Vooral in Nederland, een land dat zich kenmerkt als zorgstaat en als een land met hoog opgeleide mensen en weinig scheiding tussen arm en rijk. Het is een samenleving die in de loop van de vorige eeuw is opgebouwd, en door de studiefinanciering af te schaffen lijkt de overheid deze samenleving stukje bij beetje weer af te bouwen.
Al met al is de studiefinanciering een stuk beter voor ons land. Studenten hebben geen grote schulden na hun studies, en daarom zullen ook meer jongeren ervoor kiezen om te studeren. Dit heeft weer voordelige gevolgen voor de internationale positie van Nederland, omdat er beter gepresteerd wordt op verschilllende vakgebieden en meer hoger opgeleiden zijn. Verder is het onacceptabel dat studeren weer iets voor de elite kan worden door het leenstelsel. Omdat armere jongeren zelf niet gaan studeren, raken zij in een vicieuze cirkel, omdat lager opgeleiden minder goed betaalde banen krijgen en daardoor gaan hun kinderen ook geen hoger onderwijs volgen. Het tegenovergestelde geldt voor rijken, en daardoor zou de scheiding tussen arm en rijk groter kunnen worden. Studeren moet voor iedereen beschikbaar zijn, niet alleen voor wie het kan betalen. Daarom moet de studiefinanciering blijven, en moet de overheid snel actie ondernemen, voordat het nieuwe leenstelsel ingevoerd zal worden in 2015. Het is nog niet te laat...
Minder studenten
Het duidelijkste gevolg van de invoering van het leenstelsel is dat minder jongeren ervoor zullen kiezen om te gaan studeren. Omdat studenten na hun studie met een enorme restschuld van gemiddeld 15.000 euro achterblijven, zullen meer jongeren alternatieven gaan overwegen. Zo zullen er bijvoorbeeld meer jongeren zijn die voor een HBO- of MBO-opleiding kiezen, maar er zullen ook meer jongeren zijn die meteen na de middelbare school gaan werken. Met werken verdienen ze tenslotte, terwijl studeren geld kost. Doordat er minder studenten zijn, zal de Nederlander minder hoog opgeleid zijn, waardoor werk voor hoogopgeleiden minder goed kan worden uitgevoerd. Dit heeft weer tot gevolg dat de internationale positie van Nederland op het gebied van handel of wetenschap bijvoorbeeld aanzienlijk zal dalen. De overheid kan hierdoor op de lange termijn inkomsten mislopen, omdat Nederland internationaal minder hoog aangeschreven zal staan. Dus de studiefinanciering afschaffen kan voor de overheid uiteindelijk een averechts effect hebben.
Er wordt vaak gezegd dat het leenstelsel op de lange termijn ook voor studenten voordelen heeft. De onderwijskwaliteit zou op het hogere onderwijs verbeteren. Dit is inderdaad een voordeel voor studenten, maar als de studiefinanciering zou worden gebruikt, is deze verbetering bijna verwaarloosbaar tegenover het grote financiële voordeel. Bovendien is het op andere manieren ook mogelijk om de onderwijskwaliteit te verbeteren, en dit is dus geen reden om het leenstelsel in te voeren.
Studeren wordt elitair
De groep die als eerste ervoor zal kiezen om meteen te gaan werken, zijn de minder rijke jongeren. Zij zijn vaak opgegroeid in armere gezinnen, waarin dus vaak geld tekort was. Zij zijn de eersten die met een grote schuld na hun studie te maken krijgen. Dit zal vaak door de ouders worden afgeraden, en er gaan er dus meer gelijk na het VWO werken. Rijke ouders zullen maar al te graag de studie van hun kind betalen, want zij weten tenslotte hoe belangrijk studeren is, omdat zij dit zelf ook gedaan hebben. Hierdoor zal er een grotere scheiding komen tussen arm en rijk, omdat de tweede generatie van de rijken beter betaalde banen krijgt, en dus zelf ook rijk wordt. Hetzelfde geldt bij de armeren, deze krijgen minder goed betaalde banen, en worden zelf ook minder rijk. Op deze manier wordt er een steeds groter gat tussen arm en rijk gecreëerd in de samenleving, en studeren wordt net zoals vroeger iets voor de elite, en minder toegankelijk voor armeren.
Dit is naar mijn mening een kwalijke zaak. Vooral in Nederland, een land dat zich kenmerkt als zorgstaat en als een land met hoog opgeleide mensen en weinig scheiding tussen arm en rijk. Het is een samenleving die in de loop van de vorige eeuw is opgebouwd, en door de studiefinanciering af te schaffen lijkt de overheid deze samenleving stukje bij beetje weer af te bouwen.
Al met al is de studiefinanciering een stuk beter voor ons land. Studenten hebben geen grote schulden na hun studies, en daarom zullen ook meer jongeren ervoor kiezen om te studeren. Dit heeft weer voordelige gevolgen voor de internationale positie van Nederland, omdat er beter gepresteerd wordt op verschilllende vakgebieden en meer hoger opgeleiden zijn. Verder is het onacceptabel dat studeren weer iets voor de elite kan worden door het leenstelsel. Omdat armere jongeren zelf niet gaan studeren, raken zij in een vicieuze cirkel, omdat lager opgeleiden minder goed betaalde banen krijgen en daardoor gaan hun kinderen ook geen hoger onderwijs volgen. Het tegenovergestelde geldt voor rijken, en daardoor zou de scheiding tussen arm en rijk groter kunnen worden. Studeren moet voor iedereen beschikbaar zijn, niet alleen voor wie het kan betalen. Daarom moet de studiefinanciering blijven, en moet de overheid snel actie ondernemen, voordat het nieuwe leenstelsel ingevoerd zal worden in 2015. Het is nog niet te laat...
http://www.nrc.nl/nieuws/2014/05/28/akkoord-over-leenstelsel-bereikt/